Może być spowodowana urazem chirurgicznym nadnercza, jego uszkodzeniem lub usunięciem, wylewem krwawym do nadnercza lub nagłym zapotrzebowaniem na kortykoidy, np. w rozległych obrażeniach ciała, oparzeniach, ciężkich infekcjach.

Objawy. Objawy ostrej niewydolności nadnerczy to: niewydolność krążenia, sinica lub bladość, ochłodzenie powłok, spadek ciśnienia tętniczego krwi, szybkie, nitkowate tętno, zaburzenia oddechowe oraz świadomości. Mogą im towarzyszyć bóle brzucha, wymioty i biegunka. W surowicy krwi stwierdza się małe stężenie kortyzolu, a duże ACTH, w jonogramie krwi duże stężenie potasu, a małe sodu

i chlorków. Leczenie. W ostrej niewydolności kory nadnerczy leczenie musi być niezwłoczne. Na podstawie objawów klinicznych natychmiast podaje się hydrokortyzon, pobierając jednocześnie krew na badania: stężenia kortyzolu, ACTH, hematokrytu oraz na jonogram. Hydrokortyzon podaje się we wlewie dożylnym z 5% roztworu glukozy w dawce kilkakrotnie (5 do 10 razy) przewyższającej jego fizjologiczne wytwarzanie dobowe dla danego wieku dziecka. Wynosi ona: dla noworodka ok. 20 mg/m2/d, dla niemowlęcia ok. 15 mg/m2/d, a dla dziecka starszego ok. 12 mg/m2/d (3). W okresie ostrym dawkę tę powtarza się co 6-8 godzin. Dożylnie należy uzupełnić straty wodno-elektrolitowe 5% roztworem glukozy z dodatkiem fizjologicznego roztworu NaCl w ilości 150 ml/kg m.c./d, z czego 1/1 podaje się w ciągu pierwszych 2 godzin. Przy znacznym odwodnieniu należy podać 5% roztwór albumin. Dzieciom z objawami utraty soli podaje się domięśniowo DOCA w dawce 1-5 mg/d (2, 3).

Po ustąpieniu objawów ostrych zmniejsza się dawkę hydrokortyzonu podając go następnie doustnie. Podczas leczenia konieczna jest częsta kontrola jonogramu i hematokrytu.