kach eksperymentalnych, jako substancje zwiększające objętość. Mają one zdolność przenoszenia tlenu i dwutlenku węgla80. (Patrz także: Rudowski W. i Kostrzewska E., Ann. R. Coli. Surg., 1976, 58, 115).

Substytuty osocza (z których pierwszym był użyty w r. 1919 preparat gumy akacjowej)87 nie powodują żółtaczki wszczepiennej (występującej u 1,3% chorych otrzymujących osocze od małej liczby dawców). Jest to wystarczający argument przemawiający na korzyść w porównaniu z osoczem. Przetoczenie w ilościach przekraczających 1 1 nie

jest polecane. Korzystną i dogodną kombinacją jest przetoczenie 500 ml substytutu na 1 1 krwi lub osocza. Wielką zaletą w nagłych przypadkach jest ich dostępność i trwałość, co ma znaczenie w przypadkach: 1) ostrych krwotoków, podczas oczekiwania na krew, 2) wstrząsu urazowego, 3) urazów-ze zmiażdżeniem, 4) odwodnienia. Są one także stosowane w celu wypełnienia łożyska naczyniowego podczas analgezji podpajęczy- nówkowej i zawnątrzoponowej. Trzeba je stosować ostrożnie w przypadkach niedrożności jelit, gdyż mogą przechodzić do światła jelit, a ich właściwości osmotyczne powodują ucieczkę płynów z krążenia. Nie mają właściwości odżywczych, nie przenoszą tlenu, nie są buforami.