-3. Wapń. U wielu pacjentów dużą rolę może odgrywać poziom zjonizowanego wapnia w surowicy. Prawidłowe wartości – od 2,1 do 2,6 mmol/1. Nieprawidłowy poziom może być wynikiem: a) zmian wentylacji wpływających na PaCO210S (hiperwentylacja obniża poziom zjonizowanego wapnia w surowicy), b) przetoczenia krwi cytrynianowej ten mechanizm u ludzi zdrowych rzadko odgrywa dużą rolę, zmiany są małe (0,1-0,2 mmol/ /l) i trwają tylko kilka minut100, natomiast gdy występują zaburzenia metabolizmu cytrynianów, może być wskazane podawanie soli wapnia (p. str. 457), d) może występować u pacjentów z przewlekłymi zaburzeniami elektrolitowymi, jak w przypadku strat przez przetokę itp. Spadek poziomu wapnia występuje też podczas długotrwałego leczenia dożylnego i wymaga uzupełnienia.

Opracowano ostatnio elektrodę służącą do oznaczania jonów wapnia110. 4. Magnez111. Spadek poziomu magnezu w surowicy może występować u pacjentów tracących elektrolity, którzy są długotrwale leczeni dożylnie. Magnez jest ważnym jonem wielu układów enzymatycznych biorących udział w metabolizmie komórki. Do klinicznych objawów obniżonego poziomu magnezu zalicza się: drżenia, skurcze spastycz- ne, tężyczkę, słabość mięśniową, zaburzenia orientacji, halucynacje. Można go podawać jako chlorek magnezu w dawkach 2 mm ol/kg w ciągu 4 godzin. Prawidłowe wartości – od 1,5 do 2,5 mmol/1.

-5. Cynk. Istnieją podejrzenia, że niedobór cynku może opóźniać powrót do zdrowia po przewlekłych chorobach z zaburzeniami elektrolitowymi. Można go podawać doustnie.

Metaboliczny odczyn na uraz. Występuje po operacji i cechuje się: a) zmniejszeniem Y/ydalania wody trwa to 24-36 godzin i jest niezależne od ilości przyjmowanych płynów i elektrolitów, b) zmniejszeniem wydalania sodu trwa 4-6 dni, niezależnie od