Leczenie farmakologiczne. Leki rozszerzające naczynia są od wielu lat tradycyjnie stosowane w przewlekłym niedokrwieniu kończyn (p. Część I, rozdz. 8). Korzyści z ich działania są jednak wątpliwe. Żaden z nich nie rozszerza wybiórczo głównych naczyń ani naczyń obocznych niedokrwionej kończyny, pomimo iż w wielu pra- cach stwierdzono wyraźną, subiektywnie odczuwalną, poprawę w czasie ich stosowania. Podobną jednak poprawę opisywano po zastosowaniu placebo. Nie udowodniono, aby któryś z tych leków zwiększał przepływ krwi przez mięśnie w czasie wysiłku. Być może poprawiają one jednak ukrwienie chorej kończyny w spoczynku na tyle, aby zmniejszyć dolegliwości bólowe związane z niedo-krwieniem.

Przy ich stosowaniu należy się liczyć z możliwością wystąpienia zespołu „podkradania”, wyrażającego się zwiększeniem przepływu krwi przez obszary ze zdrowym łożyskiem naczyniowym kosztem niedokrwionej kończyny, a także z niekorzystnymi dla chorego odruchowymi następstwami uogólnionego roz-szerzenia naczyń krwionośnych: spadkiem ciśnienia tętniczego i częstoskurczem. Dlatego celowe jest stosowanie tylko tych leków, które poza rozszerzeniem naczyń wykazują jeszcze inne korzystne działanie (np. zmniejszają stężenie cholesterolu, zwiększają aktywność fibrynolityczną, hamują zlepność i agregację płytek krwi, działają ochronnie na ścianę naczyniową, poprawiają właściwości reologiczne krwi). Najchętniej stosuje się pentoksyfilinę (Trental), a także pochodne kwasu nikotynowego, szczególnie Sadamin. Leczenie tymi preparatami powinno być prowadzone długotrwale (przez kilka miesięcy lub dłużej), co utrudniają często spotykane objawy ich nietolerancji.