stu objętości krwi. Szybkość przetaczania 1-2 ml/kg na godzinę. Objawy: a) ucisk w klatce piersiowej, b) kaszel, c) duszność, d) sinica, e) przepełnienie żył szyjnych, f) tachykardia, g) trzeszczenia u podstawy płuc, h) obrzęk płuc, i) wzrost OCŻ.

Leczenie. Przerwać przetaczanie. Podać tlen, naparstnicę, eufilinę i atropinę. Posadzić pacjenta. Stosować ciepło, by rozszerzyć naczynia skórne i powiększyć łożysko naczyniowe. Wenesekcja i zaciski na kończyny. Wstrzyknąć 40 mg furosemidu.

POCIĄGANIE TCHAWICY. Patrz rozdz. IV. 7. WYSILONY WYDECH. Oznacza zwykle, że anestezja jest za płytka może też być wynikiem częściowego zniesienia odruchu kaszlowego.

Kaszel. Pojawia się najczęściej przy stosowaniu wziewnych środków anestetycznych u chorych z chemicznym (np. zależnym od palenia tytoniu) lub infekcyjnym zapaleniem górnych dróg oddechowych.

i wyczuwalny w okresie objawów wirylizacji. Jądra chłopca z guzem kory nadnercza są małe. Inne nowotwory wydzielające gonadotropiny, jak np. wątrobiak zarodkowy lub niektóre potworniało, mogą dawać objawy przedwczesnego dojrzewania. Nowotwory te w okresie zaburzeń hormonalnych są zwykle wyczuwalne w jamie brzusznej, a badania komputerowe i ultrasonograficzne mogą je odróżnić od guza nadnercza.

kach eksperymentalnych, jako substancje zwiększające objętość. Mają one zdolność przenoszenia tlenu i dwutlenku węgla80. (Patrz także: Rudowski W. i Kostrzewska E., Ann. R. Coli. Surg., 1976, 58, 115).

Substytuty osocza (z których pierwszym był użyty w r. 1919 preparat gumy akacjowej)87 nie powodują żółtaczki wszczepiennej (występującej u 1,3% chorych otrzymujących osocze od małej liczby dawców). Jest to wystarczający argument przemawiający na korzyść w porównaniu z osoczem. Przetoczenie w ilościach przekraczających 1 1 nie

-3. Hormony płciowe. Leczenie sterydami hamuje wytwarzanie ACTH przez przedni płat przysadki, co powoduje zanik kory nadnerczy. Kora nie jest w stanie wydzielać dodatkowych ilości hormonów w odpowiedzi na stres anestezji, operacji lub urazu. Obwodowa niewydolność krążenia ze spadkiem ciśnienia może wystąpić nawet podczas niewielkich operacji. Pierwszy zgon z tego powodu zanotowano w r. 1952, jako następstwo podawania leczniczych dawek kortyzonu143.

operacje neurochirurgiczne146. Sama anestezja powoduje tylko niewielką reakcję stresową. OSŁONĘ STERYDOWĄ147 zapewnia domięśniowe wstrzyknięcie 100 mg hemiburszty- nianu hydrokortyzonu co 6 godzin. Można je wykonać jako część premedykacji, a następnie utrzymywać przez 3 dni w przypadku dużych zabiegów, przez 24 godziny po zabiegach małych (jak np. operacja przepukliny) lub ograniczyć do pojedynczego wstrzyknięcia przed zabiegiem endoskopowym lub innym krótko trwającym. W razie powikłań można podać następne dawki. Wstrzyknięcia domięśniowe dają korzystniejsze stężenie w osoczu niż wstrzyknięcia dożylne, powodujące nagły i krótkotrwały wzrost poziomu. Podawanie dożylne jest wskazane w sytuacjach naglących.

Równowaga płynowa. Zdrowy człowiek przyjmuje dziennie 2600 ml płynów: 1100 ml w jedzeniu, wypija 1500 ml. Na wydalanie 2600 ml składa się: 1500 ml moczu, 100 ml w kale, 400 ml tracone przez płuca i 600 ml przez skórę. Zdrowe nerki mogą zagęścić produkty wydalane w ciągu doby w objętości 500 ml. Ciężar właściwy moczu może dochodzić do 1032.

Kwasy żółciowe, po spełnieniu swej funkcji w transporcie tłuszczów, przechodzą do jelita krętego, gdzie zostają wchłonięte i powracają do wątroby drogą krążenia wrotnego. Zaledwie niewielki ich odsetek przechodzi do okrężnicy. Tam pod wpływem działania bakterii pierwotne kwasy żółciowe ulegają przemianom w kwasy wtórne – deoksycholowy i litocholowy. Kwas litocholowy jest wydalany z kałem, natomiast deoksycholowy wchłania się i powraca do wątroby. Wydzielanie żółci jest proporcjonalne do ilości wchłoniętych kwasów żółciowych, a proces wchłaniania zwrotnego sprawia, że wątroba syntetyzuje tylko niewielką ich ilość konieczną do uzupełnienia strat. W przypadku utraty kwasów, np. przez przetokę żółciową, synteza wątrobowa może ulec wielokrotnemu zwiększeniu.

-1) wdmuchiwanie do płuc powietrza metodą usta-usta lub usta-rurka ustno-gardłowa (dwie rurki Guedela sklejone ze sobą końcami bliższymi)11

-2) ręczną wentylację workiem oddechowym, workiem Ambu itp. 3) mechaniczną wentylację przy użyciu respiratora 4) wentylację przeztchawiczą12

-5) w rzadkich przypadkach zachodzi konieczność wykonania tracheostomii lub laryn- gostomii. Patrz rozdz. XXXV. Czkawka, Wywołana jest przez okresowo powtarzające się skurcze przepony z towarzyszącym nagłym zamknięciem się głośni.

Przyczyną powikłań oddechowych jest najczęściej ból pooperacyjny, nie pozwalający choremu na aktywne odkrztuszanie wydzieliny oskrzelowej. Występująca po operacjach brzusznych mechaniczna niedrożność dróg oddechowych, skurcz oskrzeli oraz napięcie mięśni tworzących przednią ścianę jamy brzusznej spowodowane bólem, prowadzą do zaburzenia mechaniki oddychania przez zmniejszenie czynnościowej pojemności zalegającej oraz maksymalnego wdechowego i wydechowego przepływu gazów.

a. Uraz operacyjny może prowadzić do wstrząsu na skutek nagłej impulsacji dośrodkowej, jaką powoduje np. wyłuszczenie w stawie biodrowym, szybkie rozszerzenie szyjki ciężarnej macicy, pociąganie za powrózek nasienny, urazy krocza, ostre wyni- cowanie macicy, pociąganie za pęcherzyk żółciowy lub wpustową część żołądka. Objawy te często się cofają z ustaniem drażnienia. Teoria wygaszania szkodliwych bodźców (anoci-association) G. W. Crile’a (1864-1943) z Cleveland przestała już być podstawą kanonu postępowania3.

Dobre wyniki opisywali Steel, Sadove, Thorne i Williams102. 2. Analgezja zewnątrzoponowa lędźwiowa103 (p. także rozdz. XVIII). Analgezja ze- wnątrzoporiowa w położnictwie jest coraz częściej stosowana w brytyjskich szpitalach104 i stała się bardziej popularna od czasu wprowadzenia bupiwakainy106. Dostępne są wysokiej jakości jednorazowe cewniki zewnątrzoponowe oraz filtry bakteryjne. Analgezję można stosować do porodów operacyjnych, pod warunkiem wyłączenia odcinków Thn i Th,,106. Ostatnio brytyjska Centralna Rada Położnych zezwoliła położnym w Anglii na wykonywanie kolejnych uzupełniających wstrzyknięć środka analgetycznego, pod warunkiem jednak, że pierwsze wstrzyknięcie wykonał anestezjolog i’nie wystąpiły niepożądane objawy. Obowiązuje wyszkolenie położnej w technice analgezji.

o średnicy poniżej 2 cm (12). Nie zawsze przed operacją można ustalić stronę, po której guz się znajduje. Wtedy obowiązek rozstrzygnięcia o jego lokalizacji spada na chirurga. Konieczny jest w tym celu szeroki dostęp brzuszny, umożliwiający jednoczesne dojście do obu nadnerczy.

Przed operacją nic zawsze jest możliwe rozróżnienie między nowotworem łagodnym a złośliwym. Obecność przerzutów świadczy o złośliwości. Stwierdzenie w czasie operacji zajęcia torebki guza lub sąsiednich narządów również jest tego dowodem. Prawdopodobieństwo złośliwości może być związane z masą guza. Niektórzy uważają żc guz o masie przekraczającej 95 g jest prawdopodobnie złośliwy, a ważący 200 g jest zawsze złośliwy (16). Rozpoznanie morfologiczne usuniętego guza również bywa trudne i często dopiero dalszy przebieg choroby decyduje o tym, czy był to guz łagodny, czy złośliwy (11, 15).

Wrodzony brak trzustki (agenesia). Może towarzyszyć wadom ośrodkowego układu nerwowego oraz przewodu pokarmowego (częściowe braki jelita). Niedorozwój trzustki (hypoplasia) obejmuje jej część zewnątrzwydzielniczą. Trzustka ma wygląd prawidłowy, a zaburzenia rozwojowe dotyczą pęcherzyków i przewodów trzustkowych.

Wrodzona torbiel trzustki. Może być pojedyncza lub mnoga. Zwykle ma otoczkę łącznotkankową i wysiana jest warstwą komórek nabłonkowych. Należy do najrzadszych torbieli trzustki. Może komunikować się z przewodami trzustkowymi i zawierać enzymy trzustkowe. Torbiele najczęściej umiejscawiają się w ogonie lub trzonie, ale opisywano je również w głowie trzustki. Do najczęstszych objawów należy guz brzucha, okresowe wymioty i objawy związane z uciskiem na przewód pokarmowy. Nie zaburzają czynności gruczołu. W rozpoznaniu dużą rolę odgrywa badanie rentgenowskie przewodu pokarmowego, ultrasonografia oraz tomografia komputerowa.

Nadmiar insuliny jest najczęściej przyczyną (55%) niedocukrzenia u dzieci do 1 r.ż. (2, 4, 9). Etiologia tej postaci hipoglikemii jest nie znana. Może ona występować rodzinnie, również w rodzinach dotkniętych gruczolakowatością wewnątrz- wydzielniczą (1). Uwarunkowana jest nieprawidłowościami anatomicznymi, polegającymi na nadmiernej proliferacji i przeroście wysp trzustkowych i na stałym ich różnicowaniu się z komórek nabłonka przewodów trzustkowych. Zmiany te mogą być rozsiane i obejmować całą trzustkę lub ograniczone do pewnych jej części. Najczęstszą nazwą używaną do określenia zmian rozsianych jest nesidioblastosis, termin wprowadzony przez G. Laidlaw w 1938 r. Stosunek liczbowy komórek hormonalnych jest zbliżony do prawidłowego. Poza nesidioblastozą wyodrębniono również gruczolakowatość trzustki jako zmianę towarzyszącą nadmiarowi insuliny. Nie ma ona charakteru nowotworowego, jak mogłaby to sugerować nazwa, gdyż przerost wysp trzustkowych, dominujący w jej obrazie morfologicznym, dotyczy wszystkich typów komórek hormonalnych bez przewagi którejkolwiek z nich.